W dni wolne od deszczu, kiedy pogoda w Środzie Śląskiej zachęca do długich spacerów, warto poznać historię tego miejsca, którego żywymi dowodami są istniejące zabudowania.
Miejsca, które warto zwiedzić:
• Ratusz. Budynek pochodzi z późnego średniowiecza, choć jego dzisiejszy wygląd, na skutek licznych zmian architektonicznych, odbiega od pierwotnego. Najstarszą częścią ratusza jest XIV-wieczna wieża, która w zamierzchłych czasach pełniła funkcję więzienia. Budynek został zbudowany na wzór litery L, w obu skrzydłach znajdowały się przejazdy, z których jeden zachował się do dziś w niezmienionym kształcie. Ze skromnego wystroju zewnętrznego zachowała się dekoracja szczytu południowego z odnowionymi wnękami okiennymi i piękną dekoracją malarską oraz krenelaż (zębate zwieńczenie średniowiecznych murów obronnych i baszt, służące do osłony łuczników).
• Dzwonnica przy kościele NMP. Jest to gotycka dzwonnica w kształcie graniastosłupa, który dzielony jest gzymsami oraz zwieńczony attyką (attyka to górny element budynku w postaci dekoracyjnej ścianki lub balustrady, która osłania dach). U jej podnóża znajduje się barokowa rzeźba Jana Nepomucena z 1728 roku. Warto również zwiedzić sam kościół.
• Mury obronne. Ich historia sięga XIII wieku. Mury prowadziły wzdłuż granic miasta, niegdyś łączyły się z budynkami Zamku Kasztelańskiego, który już dziś nie istnieje. Obwarowanie było niezwykle solidne, zaś do miasta prowadziły wówczas cztery bramy: wrocławska, świdnicka, legnicka oraz rzeźnicza.
• Kościół po wezwaniem św. Podwyższenia Krzyża. Murowana wersja kościoła powstała na przełomie XIV i XV wieku. Budynek był użytkowany przez Franciszkanów, później przeszedł w ręce Ewangelików. W początkach XVI wieku pełnił także rolę miejskiego szpitala. W XVII wieku kościół przeszedł gruntowną odbudowę i renowację. Obecnie budynek posiada trzy nawy oraz ostrołukowe neogotyckie okna. Na uwagę zasługuje także strzelista wieża z iglicą i zegarem. Zachowały się gotyckie mury, kaplica przy wieży z XV wieku oraz bogaty portal z tej samej epoki. Najcenniejszymi elementami we wnętrzu kościoła są: ołtarz z 1751 roku, krucyfiks oraz barokowa, drewniana Pieta.
• Kościół św. Andrzeja Apostoła. Jest to jedna z najstarszych budowli w mieście. W kościele mieszają się trzy style architektoniczne: romański, gotycki i barokowy. Najcenniejszymi pozostałościami z dawnych czasów są: ołtarz główny z XVIII wieku, barokowa ambona oraz figurka Madonny Średzkiej z XV wieku. W 1248 roku na skutek walk między synami Henryka Pobożnego kościół najprawdopodobniej spłonął wraz z ukrywającą się w nim grupą pięciuset mieszczan. Pod koniec XIII wieku odbudowano nawę główną, która w niezmienionym kształcie przetrwała do dziś.
• Muzeum Regionalne. Jest to doskonałe miejsce do tego, by poznać specyficzną kulturę i tradycję tego regionu.
Środa Śląska to także idealne miejsce dla wędkarzy i myśliwych, w mieście działają trzy koła łowieckie i cztery łowiska. Miasto jest też często odwiedzane przez miłośników jazdy konnej.
