Bolesławiec
Krzyżacy w  Bolesławcu

Papież Grzegorz IX potwierdził powstanie owego zgromadzenia bullą, wydaną w 1237 roku, zaś Innocenty IV wyraził zgodę na używanie przez nową formację czerwonego krzyża jako znaku. Potem biskup praski Mikołaj dodał do niego jeszcze sześcioramienną czerwoną gwiazdę. W kolejnych wiekach symbol ten „ubogacano”, umieszczając nad jego tarczą czarny kapelusz lub berło i infułę, czasem miecz oraz strzały ewentualnie pastorał - a nawet sylwetki świętej Heleny i uznawanego w prawosławiu świętym Konstantyna Wielkiego.

Trasa komunikacyjna, wiodąca ze wschodu na zachód – słynna „droga królewska”, Via Regia - w Bolesławcu przecinała rzekę Bóbr. Karawany zmierzające w kierunku Zgorzelca często odpoczywały na jej wschodnim brzegu, regenerując siły przed ruszeniem w dalszą wędrówkę.

Z czasem potrzebne stało się wzniesienie obiektu, dającego schronienie wycieńczonym podróżą ludziom, zwłaszcza cierpiącym na różne choroby. Pomocy udzielał początkowo kościół, wybudowany przy brzegu wpadającego do Bobru strumienia.

W roku 1232 do Bolesławca przybył biskup Thomas. Duchowny ten sporządzał ważne dla potomnych zapiski. Wzmiankę o szpitalu Ducha Świętego, funkcjonującym opodal przeprawy nad Bobrem, opatrzył datą 1264, wymieniając też położoną na zachodnim brzegu rzeki wieś, należącą do niejakiego Tilla, określaną mianem Tillendorf.

Niemiecki materiał o dziejach tej dawnej lecznicy zawiera fragment notatek, przypuszczalnie cytujący część jakiegoś wcześniejszego tekstu źródłowego. Informował on o tym, że budynek owego szpitala mieścił też dom starców, a także przytułek dla poszukujących opieki mieszkańców Bolesławca. Ponoć ludzie z tak zwanego plebsu określali ów przybytek słowem „spittel” – dla nich będącym pojęciem co najmniej złośliwym, lub nawet pogardliwym.

Według wspomnianych notatek Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą miał przejąć ów „spittel” wkrótce po swoim powstaniu. W tychże zapiskach znalazła się wzmianka o tym, iż zgromadzenie to w 1929 roku obchodziło jubileusz siedemsetlecia istnienia. Rezydujący w Pradze wielki mistrz zakonu: - „polecił z tej okazji uczonemu krzyżowcowi, pastorowi Hradec z Dobrichowa koło Pragi, opracowanie historii zakonu z uwzględnieniem okresu, w którym zakon posiadał tutaj swoją filię, tak zwaną komandorię i odgrywał znaczącą rolę w okolicy.

Pastor Hradec złoży za niedługo wizytę w mieście Bunzlau (Bolesławiec) Bolesławiec i w Tillendorfie (Bolesławicach). Najbliższymi sąsiadami krzyżowców byli von Raussendorfowie, do których przez pewien czas należały Tillendorf i Rothlach. (Bolesławice i Rakowice). W kościele Jakuba (Jakobikirche) w Tillendorfie znajduje się widoczny szereg wykutych w kamieniu postaci panów von Raussendorf, obecnie niestety częściowo przykrytych nowymi, mniej już wyszukanymi nagrobkami. Kontakty krzyżowców z  Raussendorfami zostały również odnotowane w księdze pamiątkowej. Dobrze się składa, że najmłodszy pęd rodziny Raussendorf, Hans von Raussendorf (mieszkający w Kilonii) rozwija i pielęgnuje w sobie historię swojego rodu”.

Religijna reformacja pozbawiła krzyżowców majątku na tym terenie. W roku 1569 przeprowadzono rokowania Bolesławca z mistrzem zakonu Smetaną. Na podstawie zawartej umowy miasto przejęło w wieczyste użytkowanie komandorię i szpital o nazwie „Des heiligen Quirinus” za sumę 350 talarów. Niegdyś archiwum miejskie przechowywało spis dochodów i wydatków od 1 czerwca 1764 roku do roku 1765. Roczne przychody wynosiły wtedy 640 talarów, co przekraczało wydatki o równe 178 talarów. Była też lista kilkunastu pensjonariuszy lecznicy, częściowo sparaliżowanego piekarza oraz innych niepełnosprawnych osób, w miarę sił wspierających pracę szpitala.

Dziś funkcjonuje w tym miejscu klasztor Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa.