- Odkrycie groszy praskich w1985 r. nie odbiło się większym echem w środowisku naukowym, czy też społeczeństwie. Dopiero odkrycie klejnotów monarszych, trzy lata później, przy tej samej ulicy, lecz kilka metrów dalej, sprawiło, że Środa Śląska rozsławiona została na całą Polskę, a o mieście i odkryciach zaczęto dowiadywać się także w innych krajach europejskich. Oba znaleziska, określone z czasem wspólną nazwą - skarb średzki, stały się w następnych latach przedmiotem badań, konferencji, publikacji i różnych ekspozycji – podkreślił we wstępie dyrektor muzeum Grzegorz Borowski.
Zebranych gości przywitał również starosta powiatu Sebastian Burdzy oraz burmistrz Środy Śląskiej Adam Ruciński. – Kiedy w prasie pojawiły się pierwsze informacje o znalezieniu skarbu byłem na wakacjach w Mikołajkach, razem z obecnym tu panem burmistrzem. Bardzo żałowałem, że nie mogę być na miejscu. Szansę tą dostałem trzy lata później. Wtedy już na bieżąco i razem z kolegami oraz rodziną mogłem emocjonować się tym wydarzeniem – wspominał starosta Burdzy.
Sesja naukowa rozpoczęła się od wykładu „Orzeł w koronie. Archeologia o ślubnym diademie ze Środy Śląskiej”, który przedstawiał prof. Krzysztof Wachowski z Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Zgodnie z założeniem konferencji wykłady nie skupiały się wyłącznie na odkryciu z 1985 r., lecz ogólnie nawiązywały do fenomenu średzkich odkryć.
I tak, kolejne wykłady przedstawiały się następująco:
„Precjoza monarsze ze skarbu średzkiego. Symbolika i kwestia pierwotnych właścicieli”,
„Z Sycylii do Środy Śląskiej. Południowowłoskie pochodzenie zabytków Skarbu Średzkiego”,
„Średzka rzeźba architektoniczna za czasów królów czeskich, od Karola IV do Wacława IV”,
„Czy kamienie szlachetne mogą pomóc w określeniu pochodzenia skarbu średzkiego?”,
„Grosze praskie Wacława II z tzw. drugiego skarbu średzkiego w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu”.
Ostatnią część konferencji zdominował temat odzyskanych w 2005 r. czterech elementów skarbu średzkiego. Ich wykonanie oraz znaczenie dla rekonstrukcji korony przybliżył Jacek Witecki z Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Z kolei prof. Maciej Trzciński z wydziału prawa Uniwersytetu Wrocławskiego omówił kryminalny aspekt sprawy m.in. działania Centralnego Biura Śledczego, zatrzymanie podejrzanych oraz zasądzone wyroki. W ten sposób poruszył trudny temat prawnej ochrony zabytków. Ostatni wykład „Ile było skarbów średzkich?” przedstawił dyrektor średzkiej placówki Grzegorz Borowski. Podsumował w nim wszystkie dotychczasowe odkrycia, których - o czym nie każdy wie - było aż pięć.
– Bez wątpienia wysłuchane referaty wzbogaciły naszą wiedzę o średzkich skarbach oraz naszym mieście, a także historii i kulturze średniowiecznej Europy. Uczczenie jubileuszu w ten właśnie sposób było najlepszym rozwiązaniem. Podobną sesję planujemy we wrześniu w związku z 15 rocznicą odkrycia skarbu przy pl. Wolności czyli według przedstawionej numeracji - piątego, ostatniego – podsumowywał obchody dyrektor Borowski.
Zgodnie z planem wszystkie zaprezentowane referaty mają ukazać się drukiem, aby każdy mógł poszerzyć swoją wiedzę i zadać kłam twierdzeniu „cudze chwalicie, swego nie znacie”.